مطالعه ی برخی ویژگی های بوم شناختی دوپای فیروز (allactaga firouzi womochel, 1978) در استان اصفهان

دوپای فیروز به عنوان یک گونه ی ناشناخته در فهرست سرخ آی.یو.سی.ان طبقه بندی شده است. اطلاعات بسیار کمی در مورد وضعیت پراکنش، ویژگی های زیستی و بوم شناختی دوپای فیروز و سایر گونه های جنس allactaga در ایران وجود دارد. این پژوهش به منظور بررسی برخی ویژگی های بوم شناختی از قبیل زمستان خوابی، تغذیه، تولیدمثل، جوندگان هم بوم و عوامل تهدیدکننده این گونه از اردیبهشت 1387 تا خرداد 1388 در جنوب شهرستان شهرضا مورد پژوهش قرار گرفت. در مجموع بارداری و تولیدمثل برای دوپای فیروز تنها یکبار در سال و در ماه های اردیبهشت تا تیرماه رخ می دهد. نتایج نشان داد دوره زمستان خوابی گونه کوتاه است به طوری که هیچ نمونه ای از آذر تا اواسط اسفندماه مشاهده و صید نشد. درون لانه های حفر شده گونه ذخیره غذایی یافت نشد اما نتایج مشاهدات مستقیم و بقایای مواد گیاهی موجود در لانه ها حاکی از رژیم غذایی گیاه خواری دوپای فیروز است. جرد ایرانی (meriones persicus) به عنوان جونده هم بوم این گونه ثبت شد. متاسفانه فقدان مدیریت و حفاظت، این منطقه را با طیف وسیعی از تهدیدات انسانی شامل چرای بی رویه دام، فعالیت های گردشگری، احداث معادن سنگ و جاده های دسترسی فراوان مواجه و کمیت و کیفیت زیستگاه و بقای جمعیت گونه را با خطر جدی روبرو ساخته است.